Public Health Wales statement on Novel Coronavirus (COVID-19) outbreak
This statement will be updated daily at midday
Statement: Updated at 12pm on Monday 28 December 2020 Scroll down for FAQs Dr Giri Shankar, Incident Director for the Novel Coronavirus (COVID-19) outbreak response
at Public Health Wales, said: “We hope everyone has had a healthy and safe Christmas.
The lockdown restrictions remain and we advise everyone to stay at home except
for reasonable excuses, and to limit your social contacts. “Travellers who
have been in or transited through South Africa in the last 10 days are no
longer allowed into the UK. Any passengers returning to Wales from South Africa
since 14 December 2020 have been
contacted by Public Health Wales and will take a COVID test as advised. “Welsh Government has announced that the advice to those who are clinically
extremely vulnerable, previously ‘shielding’ has changed. Those people
within this group should no longer attend work or school outside the
home. “Public Health Wales is working with the Welsh Government,
local health boards, local authorities and other partners following the announcement
of national restrictions in Wales from midnight 20 December 2020. “Under the new restrictions, people must stay at home, except
for very limited purposes. People must not visit other households or meet other
people they do not live with. Non-essential
retail, close contact services, gyms and leisure centres, and hospitality will be
closed. “As indicated by the Welsh Government, the immediate
introduction of new restrictions is related to the identification of a new more
transmissible variant of Coronavirus.
Public Health Wales has been working with UK partners to investigate and
respond to this variant. “It is normal for viruses to undergo mutations, and we
expect this to happen. Although the
variant is easier to transmit, there is currently no evidence that it is more
severe. “We are reminding people that all current guidance
relating to Coronavirus continues to apply to the new variant, including advice
relating to symptoms, social distancing, self-isolation, and vaccination. “Public Health Wales will not be reporting
Coronavirus data on its public facing data dashboard or social media channels
on Friday 1 January. “Users should
be aware that there will be a backlog of data that will flow through to the
system on Saturday 2 January. “This will
not affect individuals receiving their results, and anyone who tests positive
will be contacted by their local authority’s Test, Trace, Protect team in the
usual way. “The Public Health Wales public-facing
data dashboard is a rapid reporting tool which is subject to correction and
reconciliation. Official statistics are provided by the Office of National
Statistics. “The new variant shows up as positive in Public Health
Wales’ existing Coronavirus tests, and people must continue to seek a test in
the usual way if they develop Coronavirus symptoms. “If you or a member of your household develop a
cough, fever or change in sense of taste or smell, you must self-isolate
immediately and book a free Coronavirus test, either by calling 119 or by clicking here. “If
you are due to travel out of the UK, please be aware of the changing situation
and keep an eye on the FCO website for
up to date details. “Public Health Wales
urges everyone to follow the rules, to avoid transmission of Coronavirus and to
protect everyone in our communities, including the most vulnerable.” Frequently
Asked Questions Why
has this new Coronavirus variant become such an issue suddenly? It is
normal for viruses to mutate, and the new variant of Coronavirus that is now
circulating in the UK is as a result of such a mutation. We
think the new variant has been circulating since at least 1 November 2020.
So far, more than 1,400 cases have been identified in England, mainly in
the South East. As of 14 December around 20 cases have been confirmed in
Wales but the true figure is likely to be higher (several hundreds). Experts
are concerned about the impact of this particular variant because of how common
it is, and how fast it spreads. This
variant is easier to spread. Does that mean it requires more Personal
Protective Equipment (PPE) for health and care staff? The
key advice remain the same – that’s maintaining two-metre social distancing,
washing hands, and use of personal protective equipment. Health
and social care workers should ensure that they have the correct PPE for the
areas in which they are working, have been trained in the use of the PPE and
use it correctly. It is also essential to ensure that these measures are
observed in communal areas outside the clinical areas, like break areas, and
when travelling to and from work. If I
have the new variant, will the test pick it up? Yes.
The current tests used in Wales are not affected by the changes in this variant
and will still detect the virus. Is
this widespread across Wales or just limited to South East Wales? The
variant has been identified in all areas of Wales. How
many cases have been identified in Wales so far? As of
14 December, 49 confirmed cases have been identified, but estimates
suggest estimates suggest that approximately 11% of recent new cases (over
600) of COVID-19 are. It is
likely that the variant represents an even higher percentage of overall cases,
and this percentage is increasing over time. When
did we know of the first cases in Wales, and what actions have PHW been taking? It is
difficult to tell when this variant started circulating in Wales, but we
believe the earliest cases might be from around early November. Wales
is a member of the national Incident Management Team which is currently meeting
daily, with wider meetings twice a week. Public Health Wales contribute daily
case numbers based on sequencing data, and also an epidemiology summary for
confirmed cases. Wales has contributed to a European Centre for Disease
Prevention and Control (ECDC) rapid threat assessment on the variant. A
protocol for a case-control method to estimate whether reinfections are more
likely in variant cases has been developed in Wales and shared for use with
Public Health England and Northern Ireland. Do
clinicians need to make any changes to the management plan for treating their
current Coronavirus patients? Currently
there is no information to suggest that individuals affected with this variant
strain require different type of care. This is will be kept under constant review. Does
this affect the duration of self-isolation period? No,
it does not. The current recommended period of self-isolation applies. I
live in the South East region of Wales and have recently had a positive test
for Coronavirus. How will I know if I was infected with the variant strain? Genomic
analyses will tell us whether the strain that infected a particular individual
is the new variant or not. However, not all positive tests are sequenced and
there is usually a lag before sequencing results come through. There are,
however, other indicators that give us an idea of how much of this variant is
present here in Wales. Currently
there is no information to suggest that individuals affected with this variant
strain require different type of care. This is will be kept under constant
review. I
live with someone who is the previous “shielding” group. Do I need to take
additional precautions in the light of this new variant? You
will need to continue to take all precautions outlined in the guidance, and people
in the clinically extremely vulnerable group should take extra precautions to
minimise contact with others in line with the advice given by the Chief Medical
Officer for Wales Will
there be more variants in the future? This
is not the first variant of Coronavirus, and is unlikely to be the last.
Different variants will have different effects on the course of this pandemic. Is it
more harmful? There
is currently no evidence showing that the variant is more severe than previous
viruses. This is being monitored by ongoing surveillance and research. Should
I be doing something differently or following the same rules as before? The
main rules - handwashing, social distancing, and so on - have not
changed. But increased restrictions have been announced because the
variant is easier to spread and because case numbers have been going up. Does
this virus spread more easily through medical procedures that cause patients to
release particles from their lungs – also called ‘aerosol generating procedures’? There
is currently no evidence of any difference between this variant and others. But
this is something that will be monitored closely going forward. I
have recently received the COVID vaccine? Will it still be effective against
this new variant? There
is no evidence to suggest that this vaccine approved for use in the UK will not
work against this variant. This will be monitored closely. Datganiad: Diweddarwyd
12yh Dydd Llun 28 Rhagfyr 2020 Dywedodd Dr Giri
Shankar, Cyfarwyddwr Digwyddiadau
ar gyfer yr ymateb i'r achosion o'r Coronafeirws Newydd (COVID-19) yn Iechyd
Cyhoeddus Cymru: “Rydym yn gobeithio bod pawb wedi cael Nadolig iach a diogel. Mae’r
cyfyngiadau symud yn parhau ac rydym yn cynghori pawb i aros gartref gymaint â
phosibl, ac i gyfyngu ar eich cysylltiadau cymdeithasol. “Ni chaniateir i deithwyr sydd
wedi bod yn Ne Affrica neu sydd wedi teithio drwy’r wlad honno yn ystod y 10
diwrnod diwethaf ddod i mewn i’r DU mwyach. Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi
cysylltu ag unrhyw deithwyr sydd wedi dychwelyd i Gymru o Dde Affrica ers 14
Rhagfyr 2020 a byddant yn cael prawf COVID yn unol â’r cyngor. “Mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi bod y cyngor i’r rhai sy’n
eithriadol o agored i niwed yn glinigol, a oedd gynt yn ‘gwarchod’ eu hunain,
wedi newid. Ni ddylai'r bobl hynny yn y grŵp hwn fynychu’r gwaith na’r
ysgol y tu allan i'r cartref mwyach. "Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru,
byrddau iechyd lleol, awdurdodau lleol a phartneriaid eraill yn dilyn cyhoeddi
cyfyngiadau cenedlaethol yng Nghymru o hanner nos ar 20 Rhagfyr 2020. “O dan y cyfyngiadau newydd, rhaid i bobl aros gartref, ac eithrio at
ddibenion cyfyngedig iawn. Rhaid i bobl beidio ag ymweld ag aelwydydd eraill na
chwrdd â phobl eraill nad ydynt yn byw gyda nhw. Bydd manwerthu nad yw'n
hanfodol, gwasanaethau cyswllt agos, campfeydd a chanolfannau hamdden, a
lletygarwch ar gau. "Fel y nododd Llywodraeth Cymru, mae cyflwyno cyfyngiadau newydd ar
unwaith yn gysylltiedig â chanfod amrywiad newydd mwy trosglwyddadwy o’r
Coronafeirws. Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi bod yn gweithio gyda
phartneriaid yn y DU i ymchwilio i'r amrywiad hwn ac ymateb iddo. "Mae'n arferol i feirysau newid, ac rydym yn disgwyl i hyn
ddigwydd. Er bod yr amrywiad yn haws ei drosglwyddo, nid oes
tystiolaeth ar hyn o bryd ei fod yn fwy difrifol. "Rydym yn atgoffa pobl bod yr holl ganllawiau cyfredol sy'n ymwneud
â’r Coronafeirws yn parhau i fod yn berthnasol i'r amrywiad newydd, gan gynnwys
y cyngor sy'n ymwneud â symptomau, cadw pellter cymdeithasol, hunanynysu, a
brechu. “Ni fydd Iechyd Cyhoeddus
Cymru yn adrodd am ddata Coronafeirws ar ei ddangosfwrdd data cyhoeddus nac ar
ei sianeli cyfryngau cymdeithasol ar ddydd Gwener 1 Ionawr. “Dylai defnyddwyr fod yn
ymwybodol y bydd ôl-groniad o ddata a fydd yn llifo i’r system ar ddydd Sadwrn 2 Ionawr. “Ni fydd hyn yn effeithio ar unigolion sy’n
derbyn eu canlyniadau, a bydd timau Profi Olrhain Diogelu awdurdodau lleol yn
cysylltu ag unrhyw un sy’n profi’n bositif yn y ffordd arferol. “Offeryn adrodd cyflym at ddefnydd y cyhoedd yw dangosfwrdd data Iechyd
Cyhoeddus Cymru ac mae'n cael ei gywiro a'i gysoni. Darperir ystadegau
swyddogol gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol. "Mae'r amrywiad newydd yn dangos yn positif ym mhrofion
Coronafeirws presennol Iechyd Cyhoeddus Cymru ac mae'n rhaid i bobl barhau i
gael prawf yn y ffordd arferol os ydynt yn datblygu symptomau’r Coronafeirws.” “Os byddwch chi neu aelod o'ch aelwyd yn datblygu peswch, twymyn neu
newid i synnwyr blasu neu arogli, rhaid i chi hunanynysu ar unwaith ac archebu
prawf Coronafeirws am ddim naill ai drwy ffonio 119 neu drwy glicio yma. “Os ydych i fod i deithio y tu allan i’r DU, byddwch yn ymwybodol o’r
sefyllfa sy’n newid a chadwch lygad ar wefan Y Swyddfa Dramor a Chymanwlad am y manylion mwyaf diweddar. “Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru yn annog pawb i ddilyn y rheolau, i osgoi
trosglwyddo Coronafeirws ac i ddiogelu pawb yn ein cymunedau, gan gynnwys y
rhai mwyaf agored i niwed.” Cwestiynau Cyffredin Pam mae'r amrywiad newydd hwn ar y Coronafeirws
wedi dod yn gymaint o broblem yn sydyn? Mae'n arferol i feirysau newid, ac mae'r
amrywiad newydd ar y Coronafeirws sydd bellach yn cylchredeg yn y DU o
ganlyniad i newid o'r fath. Credwn fod yr amrywiad newydd wedi bod yn
cylchredeg ers o leiaf 1 Tachwedd 2020. Hyd yma, mae mwy na 1,400 o
achosion wedi'u nodi yn Lloegr, yn bennaf yn y De Ddwyrain. Ar 14
Rhagfyr mae tua 20 o achosion wedi'u cadarnhau yng Nghymru ond mae'r gwir
ffigur yn debygol o fod yn uwch (cannoedd lawer). Mae arbenigwyr yn pryderu am effaith yr amrywiad
penodol hwn oherwydd pa mor gyffredin ydyw, a pha mor gyflym mae'n lledaenu. Mae'n haws lledaenu'r amrywiad hwn. A yw hynny'n
golygu bod angen mwy o Gyfarpar Diogelu Personol (PPE) ar gyfer staff iechyd a
gofal? Mae'r cyngor allweddol yn aros yr un fath –
hynny yw, cadw pellter cymdeithasol o ddau fetr, golchi dwylo, a defnyddio cyfarpar
diogelu personol. Dylai gweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol
sicrhau bod ganddynt y cyfarpar diogelu personol cywir ar gyfer yr ardaloedd
maent yn gweithio ynddynt, eu bod wedi'u hyfforddi i ddefnyddio'r cyfarpar
diogelu personol a'u bod yn ei ddefnyddio'n gywir. Mae hefyd yn hanfodol
sicrhau cadw at y mesurau hyn mewn ardaloedd cymunedol y tu allan i'r ardaloedd
clinigol, fel mannau egwyl, ac wrth deithio i'r gwaith ac oddi yno. Os byddaf yn dal yr amrywiad newydd, a fydd y
prawf yn ei ganfod? Bydd. Nid yw'r newidiadau yn yr amrywiad hwn yn
effeithio ar y profion cyfredol a ddefnyddir yng Nghymru a byddant yn parhau i
ganfod y feirws. A yw hwn yn gyffredin ledled Cymru neu'n
gyfyngedig i Dde Ddwyrain Cymru? Mae'r amrywiad wedi'i ganfod ym mhob rhan o
Gymru. Faint o achosion sydd wedi'u canfod yng Nghymru
hyd yn hyn? Ar 14 Rhagfyr, mae 49 o achosion sydd wedi'u
cadarnhau wedi'u canfod, ond mae’r amcangyfrifon yn awgrymu bod tua 11% o’r
achosion newydd diweddar (mwy na 600) o COVID-19 yn achosion o’r amrywiad
newydd. Mae'n debygol bod yr amrywiad yn cynrychioli
canran uwch fyth o achosion cyffredinol, ac mae'r ganran hon yn cynyddu dros
amser. Pryd oeddem yn gwybod am yr achosion cyntaf yng
Nghymru, a pha gamau gweithredu mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi bod yn eu
cymryd? Mae'n anodd dweud pryd dechreuodd yr amrywiad
hwn gylchredeg yng Nghymru, ond rydym yn credu y gallai'r achosion cynharaf fod
o tua dechrau mis Tachwedd. Mae Cymru yn aelod o'r Tîm Rheoli Digwyddiadau
cenedlaethol sy'n cyfarfod yn ddyddiol ar hyn o bryd, gyda chyfarfodydd
ehangach ddwywaith yr wythnos. Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru yn cyfrannu
nifer yr achosion dyddiol yn seiliedig ar ddata cyfresu, a hefyd crynodeb
epidemioleg ar gyfer achosion sydd wedi’u cadarnhau. Mae Cymru wedi
cyfrannu at asesiad bygythiad cyflym y Ganolfan Ewropeaidd ar gyfer Atal a
Rheoli Clefydau (ECDC) o’r amrywiad hwn. Mae protocol ar gyfer dull
rheoli achosion i amcangyfrif a yw ailheintio’n fwy tebygol mewn achosion o’r
amrywiad wedi'i ddatblygu yng Nghymru a'i rannu i'w ddefnyddio gyda Public
Health England a Gogledd Iwerddon. A oes angen i glinigwyr wneud unrhyw newidiadau
i'r cynllun rheoli ar gyfer trin eu cleifion Coronafeirws presennol? Ar hyn o bryd nid oes unrhyw wybodaeth i awgrymu
bod angen math gwahanol o ofal ar unigolion yr effeithir arnynt gyda'r amrywiad
hwn. Bydd hyn yn cael ei adolygu'n gyson. A yw hyn yn effeithio ar hyd y cyfnod
hunanynysu? Nac ydy, nid yw hynny'n wir. Mae'r cyfnod
hunanynysu presennol a argymhellir yn berthnasol. Rydw i'n byw yn rhanbarth De Ddwyrain Cymru ac
yn ddiweddar rydw i wedi cael prawf positif ar gyfer y Coronafeirws. Sut
byddaf yn gwybod a oeddwn wedi fy heintio gyda’r amrywiad newydd? Bydd dadansoddiadau genomeg yn dweud wrthym ai'r
amrywiad newydd ai peidio oedd y straen a heintiodd unigolyn penodol.
Fodd bynnag, nid yw pob prawf positif yn cael ei gyfresu ac fel rheol mae bwlch
cyn i ganlyniadau cyfresu ddod drwodd. Fodd bynnag, mae dangosyddion eraill yn
rhoi syniad i ni o faint o'r amrywiad hwn sy'n bresennol yma yng Nghymru. Ar hyn o bryd nid oes unrhyw wybodaeth i awgrymu
bod angen math gwahanol o ofal ar unigolion yr effeithir arnynt gyda'r amrywiad
hwn. Bydd hyn yn cael ei adolygu'n gyson. Rydw i’n byw gyda rhywun sydd yn y grŵp
"gwarchod" blaenorol. Oes angen i mi gymryd rhagofalon
ychwanegol yng ngoleuni'r amrywiad newydd hwn? Bydd angen i chi barhau i gymryd yr holl
ragofalon a amlinellir yn y canllawiau, a dylai pobl yn y grŵp sy'n agored iawn
i niwed yn glinigol gymryd rhagofalon ychwanegol i leihau cyswllt ag eraill yn
unol â'r cyngor a roddir gan Brif Swyddog Meddygol Cymru. A fydd mwy o amrywiadau yn y dyfodol? Nid dyma'r amrywiad cyntaf ar y Coronafeirws, ac
mae'n annhebygol mai hwn fydd yr olaf. Bydd gwahanol amrywiadau’n cael
effeithiau gwahanol ar lwybr y pandemig hwn. A yw'n fwy niweidiol? Ar hyn o bryd, nid oes unrhyw dystiolaeth sy'n
dangos bod yr amrywiad yn fwy difrifol na feirysau blaenorol. Mae hyn yn
cael ei fonitro gan oruchwyliaeth ac ymchwil barhaus. A ddylwn i fod yn gwneud rhywbeth yn wahanol
neu'n dilyn yr un rheolau ag o'r blaen? Nid yw'r prif reolau - golchi dwylo, cadw
pellter cymdeithasol, ac yn y blaen - wedi newid. Ond cyhoeddwyd
cyfyngiadau cynyddol oherwydd bod yr amrywiad yn haws ei ledaenu ac oherwydd
bod nifer yr achosion wedi bod yn codi. A yw'r feirws hwn yn lledaenu’n haws drwy
weithdrefnau meddygol sy'n achosi i gleifion ryddhau gronynnau o'u hysgyfaint –
a elwir hefyd yn 'weithdrefnau cynhyrchu aerosol'? Ar hyn o bryd nid oes unrhyw dystiolaeth o
unrhyw wahaniaeth rhwng yr amrywiad hwn ac eraill. Ond mae hyn yn
rhywbeth a fydd yn cael ei fonitro'n fanwl wrth symud ymlaen. Rydw i wedi cael brechiad COVID yn
ddiweddar. A fydd yn parhau i fod yn effeithiol yn erbyn yr amrywiad
newydd hwn?
Nid oes unrhyw dystiolaeth i awgrymu na fydd y
brechiad hwn a gymeradwywyd i'w ddefnyddio yn y DU yn gweithio yn erbyn yr
amrywiad hwn. Caiff hyn ei fonitro'n ofalus.